جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی ‌ازمباحث جدید درعرصه تمدن غرب مسأله سبک زندگی است که دردهه‌های اخیر به عنوان موضوعی میان رشته‌ای ذهن اندیشمندان را به خود مشغول‌کرده است. از یکسو ماهیت غربی این موضوع لوازمی را ایجاب می‌کند وازسوی دیگرمعرفی راه سعادت ازسوی‌ جریان‌های معنوی نوظهور به عنوان بدیلی برتعالیم آسمانی ادیان، دغدغه بررسی سبک زندگی پیشنهادی آن‌هارا به منظور اتخاذ موضع مناسب ورهیافت برترلازم می‌آورد.سبک زندگی، مجموعه‌ای ازالگوهای نظام‌مندرفتاری است‌که خاستگاه آن‌را باورها، ارزش‌ها وهنجارهای شکل گرفته راتشکیل می‌دهد.ازآن‌جاکه فرهنگ جوامع بشری، به میزان بسیاری ازعامل دین‌اثر می‌پذیرد، طبیعی است که آموزه‌های دینی درشکل گیری سبک زندگی موثر باشد. دراین میان دین‌مبین اسلام، به‌ عنوان‌کامل‌ترین دین‌آسمانی به‌ تمام‌ ابعاد وزوایای زندگی انسان توجه نموده استاست ومسیرراهیابی به سعادت وتعالی جاودانه را میسرکرده است. دراسلام مسیر دستیابی پیروی از قرآن کریم و پیامبراکرم(ص) واهل‌بیت علیهم‌السلام معرفی شده است. امام علی‌(علیه السلام)، بعد از پیامبراکرم(ص) اولین راهنما می‌باشد ودرکلام گهربار ایشان بهترین الگوها نمایان شده است. مراجعه وتحقیق وبررسی درنهج‌البلاغه که مجموعه‌ای گرانمایه ازرهنمودهای امیرالمومنین امام‌ علی علیه السلام است برای دستیابی به سبک زندگی ایمانی جامع لازم وضروری می‌باشد.بدین‌جهت دراین‌ پژوهش به‌ این ‌مهم پرداخته ودر جهت پاسخ بدین سوال‌که «سبک زندگی اهل ‌ایمان درنهج‌البلاغه چگونهمعرفی گشته است؟» درابتدا پس ازپرداختن به مباحث مفهوم‌شناسی، مبانی سبک -زندگی‌اهل ایمان از منظر نهج البلاغه بررسی شده وسپس زمینه‌ها وعوامل تحقق سبک زندگی مومنانه از منظر نهج البلاغه بیان شده است. ودرپایان به بررسی‌آثار وموانع سبک زندگی مومنانه با مدنظر قرار دادن رهنمودهای نهج‌البلاغه‌پرداخته شده است.کلید واژه: سبک زندگی، الگوی زندگی، آموزه‌های اسلام، سبک زندگی مومنانه، زوایای زندگی اسلامی، سبک زندگی اسلامی

این پژوهش از یک سو با توجه به رابطه فلسفه با تعلیم و تربیت به بررسی ارتباط معرفت شناسی و روشهای آموزشی در تعلیم و تربیت می پردازد، از سوی دیگر با در نظرداشتن نظام فلسفی حاکم بر تعلیم و تربیت کشور، روشهای آموزشی دو نظام تربیتی اسلام و پراگماتیسم را مورد بررسی و تحلیل مقایسه ای قرار می دهد.در فصل اول به عنوان کلیات، موارد طرح تحقیق ، تعریف و تبیین مفاهیم تحقیق ، تبیین معرفت شناسی و مولفه های آن ، ارتباط معرفت شناسی با روشهای آموزشی ، مورد بررسی قرار گرفته است.در بخش ادبیات تحقیق، معرفت شناسی دو نظام فلسفی-تربیتی اسلام و پراگماتیسم با توجه به ابزار شناخت، شناخت حقیقی و منطق شناخت توضیح داده شده است. در فصل سوم جهت تعیین روشهای آموزشی مبتنی بر معرفت شناسی هر یک از دو نظام تربیتی، ابتدا مولفه های معرفت شناسی هر نظام همچون حقیقت، ماهیت دانش و منطق، مورد تبیین قرار گرفته و سپس با توجه به این مولفه ها، الگوها و روشهای اساسی شناخت هر مکتب مشخص گردیده است. سرانجام براساس الگوها و روشهای اساسی شناخت و همچنین ویژگیهای هر مکتب در امر آموزش ، روشهای آموزش تعیین و بررسی گردیده است. فصل چهارم به تحلیل و مقایسه روشهای آموزشی مکاتب اسلام و پراگماتیسم با بررسی نکات مثبت و محدودیتهای هر کدام از روشهای آموزشی، تحلیل فرآیند یاددهی-یادگیری و عناصر اصلی آن(هدف، محتوا، فرآیند) و همچنین تشریح روشهای آموزشی مشترک پرداخته است. در پایان نیز نتیجه گیری کلی و پیشنهادات تحقیق ذکر شده است.

رویا یکی از پدیده های مهم و شگفت حیات بشری است که تاکنون نظرات بسیاری دربار? آن ارائه شده ولی هم چنان رازهای بی شماری با خود دارد .در این پایان نامه این موضوع از دریچ? معرفت شناسی بررسی می شود ، با تاکید بر رویاهای صادقه قرانی،یعنی از نظر قران، آیا انسان می تواند از طریق رویا به معرفت هایی در بار? موضوعات مختلف دست یابد و یا طبق نظر بعضی مردم خواب ها معنایی نداشته و موهوم و غیر قابل فهم هستند و اگر رویا معرفت زا باشد،بر چه مبنایی این امر امکان پذیر است.روش این پایان نامه که در پنج فصل تنظیم شده بررسی کتابخانه ای موضوع است نه بررسی میدانی ، البته با چند تن از معبرین هم در این باره صحبت شده است: در فصل اول ، بعد از ارائه کلیات موضوع چون ضرورت و اهداف و فرضیات و سوابق تحقیق ، مفاهیم لازم بحث آمده است، در فصل دوم دلالت های رویا و بعضی نظرات روان شناسانه و اهمیت آن در ادیان الهی بیان شده ، در فصل سوم رویاهای صادقه ای که در قران آمده مورد بررسی قرار گرفته با تاکید بر سور? یوسف (ع ؛در فصل چهارم با توجه به اهمیت هستی شناختی موضوع رویای صادقه و ماهیتش در تبیین معرفت زایی آن ،این مسئله از دید فلاسفه و مفسرین توضیح داده شده و مطالبی دربار? عالم مثال و حواس باطنی و چگونگی شکل گیری رویای صادقه آمده است و در نهایت فصل پنجم به «تعبیر» می پردازد ،زیرا اگر پیام رویا را نفهمیم ارزش معرفتی برای ما نخواهد داشت ،از همین رو توضیحاتی درباره خصوصیات معبّر و رویای صادقه و عوامل موثر بر تعبیر و هم چنین روند تبدیل معانی به صور در رویا بیان شده و در پایان جمع بندی و نتیجه گیری انجام شده است .

چکیده ندارد.

تعلیم و تربیت به عنوان یک دانش و فن تخصصی که می‌تواند نقش بسزائی در پیشرفت ، توسعه و تحول جامعه و افراد آن داشته باشد، همواره مورد توجه جوامعه مختلف بوده است . در این زمینه مطالعات علمی متعددی صورت گرفته و تعلیم و تربیت از ابعاد مختلف : اهداف ، برنامه‌ها، راهبردها و شیوه‌های اجرائی، ویژگیهای مربیان و غیره مورد بررسی قرار گرفته است . بدیهی است در جامعه اسلامی ما، اهداف برنامه‌ها و شیوه‌های تربیتی باید متناسب با اهداف و برنامه‌های اسلامی، الهی باشد. برای شناخت تعلیم و تربیت اسلامی و اجرای آن، باید در منابع اسلامی بخصوص قرآن کریم و سیره انبیاء الهی تامل و مطالعه دقیق صورت گیرد. در قرآن کریم، قصص انبیا عظیم الشان بخش گسترده‌ای از آیات را تشکیل می‌دهد که در برگیرنده مفاهیم و رهنمودهای تربیتی بسیاری می باشد. در میان این قصص زندگی حضرت ابراهیم (ع) و حضرت موسی (ع) انتخاب گردید. زیرا قرآن کریم اهمیت زیادی به قصص این دو پیامبر الهی داده و در سوره‌های مختلف از آن‌ها یاد نموده‌است . آنان از پیامبران اولوالعزم بوده و شریعت گسترده‌ای داشته‌اند و علاوه بر این مشترکات و مختصاتی در سیره آنها وجود دارد که دلیل انتخاب ما به بعنوان منبع تحقیق در زمینه مسائل تربیتی بوده است . بنابراین هدف این تحقیق، دستیابی و تبیین بیشتر نکات و نشانه‌های تربیتی در زندگی حضرت ابراهیم (ع) و حضرت موسی (ع) می‌باشد. پس از بررسی زندگی آنها روشهای تربیتی چندی بدست آمد که مواردی از آن در ذیل ذکر می‌شود: رشد، نقد باورهای جامعه و رسیدن به خالق هستی، ملایمت در جریان تربیت ، برتری فکری مربی، بیدارسازی فطری، قلب سلیم، اعتلا به درجه یقین، استقامت ، حلم و بردباری، آینده‌نگری، توکل، محبت ، درد آشنایی، حیا و آزرم، یادآوری نعمتها، شرح صدر، رسایی سخن و غیره. این موارد و نکات با توجه به آیات دیگر قرآن کریم، احادیث پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) و با مراجعه به تفاسیر و کتب معتبر مورد بررسی قرار گرفته است .

معناشناسی بر اساس نسبتهای بینامتنی، واژگان مرتبط را تحلیل میکند. یکی از واژگان بسیار مهم از منظر قرآن کریم واژه انسان است، لذا در این نوشتار «معناشناسی هم‌زمانی واژه انسان در قرآن کریم بر اساس نسبت‌های هم‌نشینی» منعکس شده است؛ تا از این رهگذر ابعاد مختلف ارتباط بین خداوند و انسان شناخته ‌شود. کل آیاتی که در آن واژه «انسان» استعمال شده است، در دو بخش قابل تقسیم است: دسته‌ای از آیات شریفه اشاره به رفتار خداوند متعال نسبت به انسان، از جمله خلقت، نعمت و تعلیم است. دسته‌ی دیگر آیات، شامل رفتار‌های صدوری از انسان است. این گروه اخیر -اعمالِ انسان نسبت به خدا- در سه حیطه‌ی: افعال مُقَرِّب به خدا، افعال مُبَعِّد از خدا و افعال خنثی قابل تنظیم است. بر همین اساس، تحلیل هم‌نشینی «افعال انسان نسبت به خدا» بیشتر در قالب بعد تربیتی است و بیان نقاط ضعف انسان در تعلیم جهت رشد انسان و گوشزد نمودن خطرات احتمالی پیش روی اوست. به عنوان نتیجه، می‌توان گفت که معنای نسبی واژه «انسان» در قرآن کریم، نسبت به معنای پایه که صرفا موجودی با تکیه بر حواس مادی است، «گسترش معنایی» داشته است. که در یک «تعامل رفتاری انسان با خداوند» با تأکید بر جنبه‌ی «ربوبیت الهی» جهت داده شده است که با حفظ معنای پایه، سعی در بیان ویژگی‌های انسان، نیز تربیت و اصلاح رفتار وی دارد. از این رو، قرآن کریم، خطرات احتمالی پیش روی انسان را بیان، ویژگی‌های خطرساز را تذکر، و با شیوه‌ی معلمانه و مربیانه روش تصحیح آن‌ها را به انسان آموزش می‌دهد. در یک نگاه، می‌توان گفت نظام فکری قرآن کریم نسبت به واژه انسان، یک رویکرد تعاملی است به شکلی که انسان به عنوان یک موجود ذو ابعاد در این تعامل رشد و تکامل یافته و نسبت به مسیرهای خطرناک پیش روی خود از این طریق آشنا می‌شود.

فقهای امامیه با اعتقاد به دو اصل مسلم «ختم نبوت» و «بقای دین»، همواره در این اندیشه بوده اند که ثابت دین را با متغیر زمان منطبق سازند. با قبول این دو اصل، مساله ای که بلافاصله مطرح می شود، تغییر و تحول زمان است. حال چگونه می شود جامعه متغیر و در دست تحول را با امری ثابت به نام دین اداره کرد؟ چگونه می توان این متغیر را به آن ثابت مرتبط کرد و تطبیق داد؟

یکی از زیر مجموعه های علوم قرآن آشنایی با تک واژه ها یا مفردات قرآنی است که در غالب کتب تفسیری ، بخش اللغه به این مهم پرداخته شده است . همچنین کتب مستقلی نیز در این زمینه به رشته تحریر درآمده که شاخص ترین آنها کتاب مفردات راغب اصفهانی است . شایان ذکر است که مفردات در این گونه کتابها از جنبه لغوی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و به جنبه باطنی و تأویلی آنها اشاره ای نشده است.از آنجا که در لسان روایات تأویل در ارتباط با باطن قرآن کریم است و این کتاب آسمانی بطون و تأویلات عدیده ای دارد و احاطه به کل این تأویلات تنها در انحصار رسول خدا –صلی الله علیه و آله و سلم – و ائمه هدی- علیهم السلام- است لازم به نظر می رسد برای دست یابی به مفاهیم و معانی عمیق قرآن و راهیابی به لایه های زیرین و بطون آن مفردات قرآن را گذشته از جنبه لغوی از جنبه تأویلی و باطنی نیز مورد کنکاش قرار دهیم . سعی ما در این رساله این است که با الگو پذیری از مقدمه کتاب شریف تفسیرمرآه الأنوار و مشکوه الاسرار که در واقع به منزله دانشنامه تأویلی قرآن کریم است، مفردات حرف «حاء» را از مفرده حبّ تا حظّ مورد بحث و بررسی قراردهیم.واژگان کلیدی:مفردات ، تأویل، راسخین درعلم، ولایت و امامت

بیشترین شناخت‌های بشر از راه دلیل نقلی کسب می‌شود. در این میان اعتبار معرفت‌شناختی دلیل نقلی مهم‌ترین پرسشی است که ذهن معرفت‌شناسان را به خود مشغول کرده است. اما این مسئله به چند پرسش بنیادین دیگر منشعب می‌شود: آیا دلیل نقلی توجیه خود را از سایر منابع معرفتی به دست می‌آورد یا اینکه برای توجیه خود نیازمند سایر منابع معرفتی نیست. معرفت‌شناسان غربی در پاسخ به این سوال دو نظریه «تحویل‌گرایی» و «غیرتحویل‌گرایی» را مطرح کردند. غیرتحویل‌گرایان برآنند که دلیل نقلی منبع معرفتی مستقلی در کنار حس و استدلال عقلی است و انسان‌ها برای پذیرش دلیل نقلی موجه بوده و نیازمند مدرک و دلیل اثباتی نیستند و نبود قرینه بر خلاف کافی است. تحویل‌گرایان، برخلاف غیر تحویل‌گرایان معتقدند عدم قرینه بر خلاف کافی نیست و شنونده باید دلیل اثباتی برای پذیرش دلیل نقلی داشته باشد. دلیل نقلی اعتبار خود را از سایر منابع مانند حس و حافظه و عقل دریافت می‌کند. این رساله ادله هر دو گروه را بررسی کرده و پس از نشان دادن اشکالات هر دو، قرابت دیدگاه تحویل‌گرایان با اکثریت دانشمندان مسلمان علم اصول را آشکار می‌سازد. پرسش مبنایی دیگر آن است که آیا دلیل نقلی انتقال‌دهنده معرفت است یا تولید‌کننده آن؟ این تحقیق پس از بررسی ادله هر دو دسته اثبات می‌کند دلیل نقلی نه انتقال‌دهنده معرفت و نه تولیدکننده آن است. پرسش مهم دیگر آن است که دلیل نقلی چه درجه-ای از معرفت را ایجاد می‌کند. این موضوع در میان معرفت‌شناسان غربی کمتر مورد توجه بوده است. این رساله با اشاره به تقسیمات دلیل نقلی از جمله تقسیم به خبر متواتر و واحد، مرتبه معرفتی حاصل از هر یک را جداگانه بررسی کرده است. همچنین توجیه دلیل نقلی را نه بر اساس تحویل‌گرایی و غیرتحویل-گرایی بلکه بر اساس میزان معرفت حاصل از دلیل نقلی واکاوی کرده است. در این رساله اثبات می‌شود خبر متواتر مفید قطع و خبر واحد در بسیاری از موارد مفید اطمینان بوده و قطع و اطمینان هر دو ارزش معرفت‌شناختی دارند.واژگان کلیدی: معرفت‌شناسی، دلیل نقلی، توجیه، تحویل‌گرایی، غیرتحویل‌گرایی، اعتماد، معرفت‌شناسی اجتماعی.

موضوع تحقیق حاضر بررسی جلوه‌های مقاومت در نهج‌البلاغه است که به نحو گسترده و روشنی در نهج‌البلاغه علی (ع) متجلی است. برای این منظور ابتدا به ذکر مقدماتی در زمینه‌ی شخصیت علمی و عملی سراسر ایمان و استواری علی (ع) پرداخته شده است. پس از آن در مبحث اصلی به طور مفصّل و مستند در زمینه‌ی مولفه‌های اصلی پایداری شامل جهاد، تقوا، توکل، عدالت، صبر، زهد و رضا سخن به میان آمده و گفته شده است که ایمان، صبر، شجاعت و استقامت علی (ع) وقتی با میزان عقل گره می‌خورد، منشأ الهی پیدا می‌کند و فرازمانی و فرامکانی می‌شود. نتیجه آنکه: علی (ع) نمونه‌ی بارز یک انسان جهادگر، باتقوا، صبور، استقامت پیشه در برابر عوامل داخلی و خارجی، عدالت‌پیشه، متوکل، زاهد و مرضّی است که سبب شده مشخصه‌های پایداری در سخنان آن حضرت به طور گسترده و معناداری منعکس شود و مخاطبان خود را که در طول زندگی نیازمند دائم به استواری و استقامت هستند، در مسیر عدالت، کمال و سعادت پرورش دهد و هدایت کند